Voorkomen is beter dan genezen. Da’s een waarheid als een koe. Zeker als het om varnish gaat. En toch, met name bij smeerolie van rotating equipment, zoals compressoren en turbines, is varnishvorming in de olie nog regelmatig een onvoldoende onderkend probleem.
Aanvullend olie-onderzoek
De standaard olie-analyses op oliereinheid en vochtgehalte (soms aangevuld met basis chemische analyses) geven een redelijk beeld van de toestand van een smeerolie batch. Maar aanvullend onderzoek door een gespecialiseerd laboratorium geeft zoveel meer inzicht.
Dit zal ik toelichten aan de hand van een voorbeeld.
Analyse toont varnish gerelateerd probleem aan
Naar aanleiding van gangbare olie-analyses van een mineraal smeeroliebad van een gasturbine viel er Sandra Vogels, laborante in ons filtratielaboratorium, het een en ander op. De ISO-oliereinheid was prima in orde, vochtgehalte mooi laag en de chemische parameters waren ook oké. Maar, er was een duidelijke bruine verkleuring / cakelaag op het geprepareerde analysemembraan te zien.
We hebben de klant uitgelegd dat dit kon duiden op een varnish gerelateerd probleem met de olie. Vervolgens hebben we een MPC varnish-analyse uitgevoerd conform ASTM-D7843-18.
Wat we al hadden verwacht, werd door deze analyse aangetoond: De varnishbepaling gaf een waarde aan van (DeltaE=) 36,4! Dit is zeer dicht tegen de range “critical” aan (zie afbeelding).
Na wat doorvragen bleek dat de systeemfilters van de smeerolie ook frequenter moesten worden gewisseld en dat de temperatuur bij de lagers de laatste tijd licht verhoogd was.
Varnish-neerslag in smeeroliesysteem
Ik heb de klant toen uitgelegd dat dit de eerste signalen zijn van varnish-neerslag in het smeeroliesysteem. Als hier niets aan wordt gedaan kan dit grotere problemen opleveren, zoals haperen van regelventielen, versnelde veroudering van de olie batch, dichtslaan van filters en zelfs het trippen van de unit (ongewenst uitvallen van een compressor of turbine).
Gelukkig is er een effectieve manier om varnish uit de olie èn neergeslagen varnish uit het smeeroliesysteem te verwijderen.
Verhuurvloot
Na installatie van een Hy-Pro FSTO2 varnish-filterunit uit onze verhuurvloot, met daarop zowel een dieptefilter (voor de vrije “insoluble” varnish) als een ionen-filter (voor de in de olie opgeloste “soluble” varnish) wisten we de MPC-waarde redelijk snel onder controle te krijgen.
Binnen zes weken na installatie van het varnishfilter was de MPC-waarde gedaald tot binnen de range “normal” met een waarde van 8,3. Na acht weken was deze waarde zelfs gedaald tot 4,6.
Elektrostatische ontlading in filtermedia
In de tussentijd zijn we op zoek gegaan naar mogelijke oorzaken van de varnish-vorming. Een oorzaak kon zijn dat er filters in het systeem waren gebruikt met een cellulose-filtermedia waarin elektrostatische ontlading plaats kan vinden. Om deze mogelijkheid te elimineren, hebben we de klant geadviseerd over te gaan op antistatische filters met fiber glass media.
Deze oplossing heeft goed uitgepakt. De verhuur varnish-unit hebben we in ieder geval niet meer terug gekregen. Die staat nu permanent over de installatie te draaien om de olie batch te conditioneren. De varnish-bepalingen hebben we op verzoek toegevoegd aan de periodieke analyses die we al voor deze klant uitvoerden.
Meerwaarde gespecialiseerd laboratorium
Een mooi praktijkvoorbeeld dat de meerwaarde van een gespecialiseerd laboratorium laat zien. Altijd fijn als we een klant kunnen helpen met behulp van conditioneringsapparatuur uit onze verhuurvloot en we samen met ons laboratorium de oorzaak van problemen kunnen achterhalen om deze in het vervolg te voorkomen!
